شاهکار بینش
پژوه متولد 1351/9/22 ، تهران . شاعر، آهنگساز و مدرس دانشگاه
است. وی دارای مدرک لیسانس جغرافیای اقتصادی ، فوق
لیسانس جغرافیای اقتصادی و دکترای برنامه ریزی شهریست. با توجه
به فعالیت وی در دو زمینه ترانه سرایی و خوانندگی تصمصصم گرفتیم
تا در
ويژه نامه موسیقی پاپ پیله های شیشه ای به سراغ او رفته و
گقتگویی با هم داشته باشیم. آنچه مشاهده می کنید برگرفته از این
دیدار است.
مهدی موسوی میر کلائی
*******************
با سلام،
آقای بینش پژوه
گفتگوی ما بیشتر در رابطه با
وضعیت
موسیقی است و
ترانهی امروز کشوره.
من کتاب کافه نادری
شما
را خواندهام و رویکرد شما را در این کتاب همیشه تحسین
کرده
ام.
شما
به لایههای پنهان جامعه میپردازید. اما امروز آیا ترانه و
موسیقی ما
نیز
هم سو با آثار
شما حركت مي كند؟
در پس پشت يك
فطرت
بيست ساله در موسيقي پاپ بعد از تغيير نظام سياسي كشور،
فی الواقع،
نوباوگاني شروع به تجربه ي موسيقي حرفه اي كردند . تحت نظارت
شوراي نابلد موسيقي كه با
خط كش بالاي سر
خلاقيت موسيقي دانان ايستاده بود و به ناگزير موسيقي مذهبي به
جاي موسيقي پاپ ، حضور مخاطبان محترم عرضه شد تا بهانه اي براي
موجه كردن داريه و دمبك – كه اساساً حرام بود !- پيدا شود .
سیر حرکتی شاهکار بینشپژوه در سه آلبوم گذشته به وضوح مشخص است،
از بانوی شرقی تا ادبیاتی دیگر. از پاپ به رپ و دوباره پاپ.
میشود توضیح دهید این فرآیند به چه معنی است؟
اگر چه از نقطه نظر
ديپلماسي هنري ، تغيير سبك چندان به صلاح نيست اما تنوع طلبي و
ميل به تجربه ي سبك هاي گوناگون مرا مجبور به اطاعت مي
كند اما
اگر مقصود نوعي نقد است، توضيحي را ناگزير ميدانم : اساساً نقد
هنري در ممالكي كه هنر ، به شدت سانسور مي شود از اين حيث به
حقيقت بر نمي
تابد كه آثار واقعي و اصيل هرگز اجازه ي انتشار
پيدا نمي كنند تا شما اجازه ي بررسي پيدا كنيد . بدين معني كه
بررسي پيمايش و سير تحول هنر در جهان سوم تقريباً غير ممكن است
چون آثار اصيل در كنج اتاق شعرا ،نويسندگان ، موسيقي دانان و...
بايگاني ميشود ، خاك مي
خورد و هرگز مجوز
انتشارشان صادر نمي شود
!
من با شما موافق نیستم. الآن با توجه به وجود موسیقی زیرزمینی و
روزمینی (اینترنتی) دیگر نمیشود گفت که محدودیتی وجود دارد.
شما مي توانيد موافق
نباشيد ، اصولاً براي واقعيت مهم نيست كه ما با آن موافقيم يا نه
. موسيقي زير زميني اساساً مال آدم هاي زير زميني و نا شناخته
است . آرتيست شناخته شده نمي تواند كتمان كند كه فلان اثر را
نخوانده است يا ننوشته است يا نكشيده است .
موضوع بعدی توجه شما نسبت به ادبیات است. صدای شما، شیوهی حرف
زدن شما و شخصیت شما به ما میگوید ابتدا با یک نویسنده
مواجهایم. ادبیات برای شما اهمیت بیشتری دارد یا موسیقی؟
شما با آمیزهای از
هر دو مواجهاید.
اما من فکر میکنم ادبیات برجستهتر است.
ادبیات همیشه
برجستهتر است البته در موسيقي با كلام .و از نگاه من موسيقي با
كلام ابزاري است براي تزئین كلام .
شما چقدر به تکنیک در ترانه معتقدید. آیا اصولاً به الزامات شعری
مثل وزن و قافیه برای ترانه هم معتقديد؟
در ادبیات امروز
جهان نقش قافیه و وزن کم تر اهميت دارد.
اما مسلماً چگونه گفتن هم مهم است؟
بله اما همان طور كه
گفتم محتوا مقدم بر قالب است
.
سؤال من در نهایت این است که مخاطب در ابتدا شما را با چه عنواني
بشناسد ؟ نویسنده، مترجم، خواننده، آهنگساز یا...؟
از هر
ظني كه خود
ترجيح مي دهد . اصلاً مهم نيست كه اسم من چيست ، آنچه اهميت دارد
اين است كه من چه مي
گويم .
اعتقاد شما به سبک در موسیقی چگونه است؟ آیا معتقدید رپ فارسی
وجود دارد؟چیزی که در آلبوم اسکناس دیدیم یک رپ فارسی بود؟
بله، من رپ فارسی
خودم را داشتم و و نوع خواندن من شخصی و مربوط به خود من بود.
بله رپ شما یک مقدار مؤدبتر است نسبت به رپهای دیگر.
ببینید اصلاً رپ
فارسی نمیتواند مؤدب نباشد. چون خواستگاهش فرهنگ ایرانی است .
بنابراین شما میگویید رپ ایرانی باید اینگونه باشد؟
نه، ترجیح میدهم رپ
ایرانی من اینگونه باشد.
در آلبوم بعدی چه فضایی را تجربه میکنید؟- شما با استودیوهای
خارجی کار میکنید. این آلبوم آخر را در کجا ضبط میکنید؟
در بوداپست،
آلبوم بعدی يك آلبوم
پاپ – كلاسيك است . با اركستر سمفونيك
حالا شما برای موسیقی پاپی اهمیت قائل میشوید که ماندگار نیست؟
پاپ هیچ وقت تمام
نمیشود. این دورهی موسیقیدانان و خواننده هاي پاپ است که تمام
میشود. شما از موسیقی پاپ انتظار ماندگاری در ذهن مردم را
نداشته باشید. تعریف موسیقی پاپ اين است که در آن روز حرف روز را
بگوید. اساساً منتقدان موسیقی ما در باب نقد وارد بیراهه
شدهاند. آن هم این است که موسیقی پاپ قبل از انقلاب را مقایسه
میکنند با موسیقی پاپ بعد از انقلاب. درواقع موسیقی قبل از
انقلاب به دلیل فقر موسیقیایی بعد از انقلاب است که ماندگار شد
نه غناي خودش.
ممنون از حضور شما.
|