اکبر آزاد

اکبر آزاد ، متولد اول دی ماه 1329 تهران ، پدرش آهنگر بود و خودش را آهنگرزاده می داند .کودکی اش را در خیابان عباسی تهران گذراند . اولین ترانه حرفه ای اش را در شانزده سالگی سرود که با صدای گرم غلام حسین بنان اجرا شد . او می گوید در آن زمان من ترانه های زیادی را حفظ بودم . البته با شرایط سختی کتاب های شعر را پیدا می کردیم و عموما آن را اجاره می کردیم ...

مهدی موسوی 

با سلام ، ابتدا تعریفی برای ترانه ارائه دهید .

ترانه دریچه ایست روبه جهان که ترانه سرا به وسیله آن روزگارش را نقد می کند و نایافته هائی را بازگو میسازد که در ضمیر تمام انسانها

می گذرد ، اما بی توجه از کنار آن می گذرند و ترانه سرا در حقیقت آن را به تصویر می کشد .

به نظر شما ، آیا شعر و ترانه با یکدیگر در ارتباطند ؟

ترانه خوب با شعر خوب ارتباط زیادی دارد و حتی می شود ترانه را یکی از شاخه های شعر نیز دانست چرا که ترانه در بحرهای عروضی سروده می شود .

چه تفاوتی بین ترانه سرایی در نسل گذشته و امروز  می بینید؟

ترانه سرایان قدیم عموما تحت تاثیر شاعران متقدم خود بوده اند به طور مثال ملک الشعرای بهار .

البته روزگار و جامعه تغییرات و تفاوت را به وجود می آورد ، وقتی زبان گسترده تر می شود و دایره واژگان انسان ها تغییر پیدا می کند هنر و ترانه نیز به واسطه تغییر آن پوست می اندازد و تغییر می کند .

از دیدگاه شما موسیقی امروز چه تغییراتی را بر ترانه امروز گذاشته است ؟

در ایران بعد از انقلاب و به خاطر جنگ و مشکلات بعد از آن و مسائل اجتماعی ، ترانه نتوانست این اجازه را پیدا کند تا دوباره احیاء شود و این باعث انعطاف پذیری و شکنندگی ترانه گشت و موسیقی تاثیر فراوانی بر آن گذاشت .

وجود بازار و مسائل پیرامون آن را در تقابل با ترانه امروز چگونه می بینید ؟

وجود بازار به تنهایی بسیار خوب است ، اما در ترانه ما تاثیراتی منفی داشته است . چون خیلی از ترانه سراهای حرفه ای تنها به این خاطر که با هر خواننده ای کار نمی کنند ، بی کار مانده اند . البته تولید کاست های

غیر مجاز هم در ایجاد وضعیت موجود بی تاثیر نبوده است .

به عقیده شما محافل ترانه سرایی آیا میتواند در جهت بهبود ترانه گام بردارد ؟

به اعتقاد من ترانه هیچ گاه از محافل ترانه سرایی بر نخواسته است . بلکه شاعر در خلوت خود ، خود و جهان بینی خاص خودش را گسترش می دهد . البته این جلسات برای آموزش می تواند مفید باشد .

چندیست که بازار ترانه های خشن و منفی در ایران داغ شده است ، دیدگاه شما نسبت به این ترانه ها چگونه است ؟

این مسائل هم ریشه در بازار دارد . وقتی خواننده فکر می کند که با این ترانه ها می تواند فروش البوم را بیشتر و بیشتر کند ، دست به تولید چنین ترانه هایی می زند .اما از این موضوع غافل است که با این ترفند ها یک اثر ماندگار نمی شود و این آثار تنها تاثیرات منفی در کار جوانان و نوجوانان می گذارد که در ابتدای مسیر گام بر می دارد . البته من من خودم این کاست ها را گوش نمی کنم . چون آن واژه ها بروی روان انسان تاثیرات منفی و مخربی می گذارد . مردم باید یاد بگیرند که ترانه ای را گوش کنند که زمزمه می شود زیرا آن ترانه زیبایی های پنهانی دارد که مردم عامه آن را می فهمند .

و اما تکثیر غیر مجاز ترانه ها ؟!

برای من عجیب است که چه کسی این سی دی ها و آلبوم ها را تکثیر می کند . من فکر می کنم باید به شکل جدی با مسئله تکثیرغیر مجاز کاستها مقابله شود .

در گذشته کدام ترانه سرایان پرکار تر از بقیه بودند ؟

بیژن ترقی ، رهی معیری ، تورج نگهبان ، معینی کرمانشاهی و کریم فکور که یکی از پرکارترین ترانه سرایان گذشته بود و ترانه های جاودانی از او باقی مانده است . البته برای من سوال است که امروز ما پرویز وکیلی را که آثار جاودانی که از او به یادگار مانده است در نظر نمی آوریم و ترانه را محدود می کنیم به یک مثلث انتزاعی که خودمان آن را ساخته ایم . البته من فکر می کنم که آن مثلث مربوط به یک مقطع زمانی خاص باشد و شامل تمام دوران ترانه ایران نمی شود .

ما شنیده ایم که روی ترانه های خودتان آهنگ می گذارید . آیا صحت دارد ؟

بله ، من تلفیقا ترانه رابا موسیقی می سرایم . در کنار هم و بدون فاصله یعنی در یک زمان که شعر را می نویسم ملودی آن را نیز بروی آن می نویسم .

کدام ترانه خود را بیشتر می پسندید ؟

ترانه بغض را خیلی دوست دارم که در حال و هوای جنگ بود و همچنین ترانه های عروسک ها که خشایار اعتمادی آن را خواند و حتی ترانه آسیمه سر و مرگ آفتاب که با صدای اصفهانی خوانده شد . البته بیشتر کارهایی که با بابک بیات انجام دادم کارهای خاطره انگیز بودند .

با چه اشخاصی تا کنون همکاری کرده اید ؟

مرحوم جواد لشگری ، گلشن راد ، حسین واثقی ، امیر پازوکی ، منوچهر گودرزی ، آقای راقب ، بابک بیات ، حسین صمدی ، اکبر صدیف ، محمد شمس ، بابک رادمنش ، سلیم سلیم پور ، فتح الله ریاحی و همین طور خشایار اعتمادی ، قاسم افشار ، شادمهر عقیلی ، حمید غلامعلی ، بهرام حصیری ، محمد اصفهانی

آیا شما روی شعر شاعران دیگر نیز آهنگ گذاشته اید ؟

بله ، من روی شعر شاعرانی مانند مسعود هوشمند ، شیون فومنی و همینطور عبدالجبار کاکائی آهنگ گذاشته ام .

به غیر از ترانه سرایی به چه هنری علاقه مندید ؟

بنده از کودکی علاقه خاصی به پیانو داشتم و امروز نیز نزد آقای دهقانیار پیانو می آموزم .

چه آینده ای را برای هنر متصورید ؟

هنرزاییده ی  استعدادهای گوناگون است . هنرخوب زاییده ی تاریخ است و زمان زیادی باید

خلق شود تا اثری خلق شود .من به تنهایی امروز نمی توانم آینده هنر را پیش بینی کنم ،

اما آرزومندم از خدای بزرگ تا هنر کشور روز به روز به سمت  تعالی گام بردارد .

از شما ممنونم .

 خانه | اخبار |  ترانه | گفتگو | مقاله | پيوند | بايگاني | دفتر يادبود  | تماس با ما